Issue Information Issue Information
pp. i - vi Abstract Keywords: | |
Original Articles Okul Yöneticilerinin Kayırmacılık Davranışları
Özlem İŞLEK, İbrahim GÜL pp. 8 - 18 Abstract Okul yöneticisi herkese eşit davranmalı ve kayırmacı davranışlardan kaçınmalıdır. Bu araştırmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticilerinin kayırmacılık davranışlarını ortaya koymaktır. Bu araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2021–2022 eğitim öğretim yılında, Samsun merkez ilçelerinde, resmi okullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Bu çalışmanın örneklemini, çalışma evreninden tesadüfî örnekleme yoluyla seçilen 385 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin bulgularına göre, öğretmenlerin okul yöneticilerini nadiren düzeyinde kayırmacı buldukları saptanmıştır. Öğretmenlerin, okul yöneticilerinin kayırmacılık davranışlarına ilişkin görüşleri, cinsiyet, kıdem ve eğitim durumu değişkenlerine göre farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin görüşleri, okul türü değişkenine göre farklılık göstermektedir. Yani liselerde görev yapan öğretmenler, ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenlere göre, okul yöneticilerini daha kayırmacı bulmaktadırlar. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak liselerde görevli yöneticilerin, kayırmacılık davranışlarıyla ilgili hizmet içi eğitim almaları önerilmiştir.
Keywords: Okul yöneticisi, kayırmacılık davranışları, okul yönetimi, öğretmen | |
Original Articles Accessıng Healthcare Servıces in Tımes of Global Pandemıcs – Challenges and Solutıons
Mariela Deliverska, Ivan Doshkov pp. 19 - 24 Abstract In times of public health crisis, when healthcare systems worldwide are facing difficulties in functioning properly, healthcare providers as well as patients have to find ways to overcome problems such as difficulties in providing services related to medical examinations or/and medical treatment, difficulties in access to medications or therapies, lack of financial resources for patients to meet medical needs. Preventive activities as well as medical treatment lack a normal pathway of development when the healthcare facilities and the healthcare system itself are functioning under conditions of pandemic. Effective measures, mechanisms and solutions need to be implemented at global, national and regional level in order to make it possible for the healthcare systems to overcome the disturbance in providing services and access to healthcare and treatment.
Keywords: Health care system, access, pandemics, measures, solution | |
Original Articles Osmanlı Devletinde İslahat Fermanından Sonra Eğitim Sistemi ve Yapılan Eğitim Reformları
Murat ŞAHİN pp. 25 - 31 Abstract Araştırmada, Osmanlı devletinin ıslahat fermanından sonraki eğitim sistemi ve yapılan eğitim reformları incelenmiştir. Araştırmada belgesel taraması yöntemi kullanılmıştır. Osmanlı devletinde eğitim sistemi yıllarca kendini yenilemeden, eski usul bir düzen ile devam etmiştir. Eğitim alanında gerçekleştirilmek istenen ıslahat çalışmaları eski usul eğitim sistemini savunanlar tarafından yıllarca engellenmeye çalışılmıştır. Ayrıca Osmanlı devletinin ekonomik ve siyasi anlamada yaşadığı problemler bu reform çalışmalarının sekteye uğramasına sebep olmuştur. Tüm bu olumsuzluklara rağmen dönemin padişahları ve yöneticileri modern eğitimden yana tavır alarak eğitim sistemini modern bir yapıya kavuşturmaya çalışmışlardır. Bu modernleşme sürecinin en belirgin olduğu dönemler Tanzimat döneminden sonra ve özellikle II. Abdülhamit döneminde gerçekleştirilen eğitim çalışmalarıdır. Bu dönemlerde gerçekleştirilen eğitim reformları Cumhuriyet rejiminin alt yapısını oluşturmuştur. Özellikle II. Abdülhamit zamanında gerçekleştirilen reform çalışmaları ile eğitim alanında hızlı bir dönüşüm ve gelişim süreci yaşanmıştır. II. Abdülhamit döneminde eğitim sisteminde teşkilatlanma en üst düzeye çıkarılarak taşrada planlı bir eğitim sistemi oluşturulmuştur. Yapılan reform çalışmaları ile toplumun modern bir eğitime kavuşması amaçlanmış ve günümüz eğitim sisteminin temelleri atılmıştır.
Keywords: Osmanlı devleti, eğitim sistemi, reform çalışmaları | |
Original Articles 7. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabında Yer Alan Değerlendirme Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi
Zeynep ÇOLAK ŞEKER, Doç. Dr. Cihat DEMİR pp. 32 - 41 Abstract Bu araştırmanın amacı, ilköğretim MEB 7. Sınıf Fen Bilimleri kitabının ünite sonu değerlendirme sorularını Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’nin boyutlarına göre incelenmesidir. Araştırmada Türkiye Cumhuriyeti, Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından okutulması uygun görülmüş 7. Sınıf Fen Bilimleri ders kitaplarının ünite sonlarında bulunan 221 değerlendirme sorusu YBT ’nin basamakları göz önüne alınarak doküman incelemesi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırmanın verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi yapılmıştır. İncelenen soruların sınıflandırılması araştırmacı tarafından, Anderson ve çalışma arkadaşlarının 2001 yılında yazdıkları Özçelik, 2010 tarafından Türkçeye çevrilmiş kitabındaki ölçütlere ve bu alanda çalışan uzmanların çalışmaları göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Elde edilen bulguların yüzde ve frekansları alınarak değerlendirilmesi yapılmıştır. 7. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabındaki 221 sorunun 197 si YBT’nin alt bilişsel alan basamaklarına ait olduğu saptanmıştır. 7. Sınıf Fen Bilgisi ders kitabının Güneş Sistemi ve Ötesi ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ ye göre değerlendirilmesi sonucu en fazla hatırlama-olgusal 14 (%53,8), Hücre ve Bölünmeler ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ ye göre değerlendirilmesi sonucu en fazla hatırlama-olgusal 12 (%34,3), Kuvvet ve Enerji ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ ye göre değerlendirilmesi sonucu en fazla hatırlama-olgusal 9 (%27,3), Saf Madde ve Karışımlar ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ ye göre değerlendirilmesi sonucu en fazla hatırlama-olgusal 18 (%64,3), Işığın Madde İle Etkileşimi ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ ye göre değerlendirilmesi sonucu en fazla hatırlama-olgusal 13 (%30,2), Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ ye göre değerlendirilmesi sonucu en fazla hatırlama-olgusal 10 (% 34,4) , Elektrik Devreleri ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ye göre değerlendirilmesi sonucu en fazla hatırlama-olgusal 9 (%34,6) basamaklarına yer verildiği görülmüştür. İlköğretim 7. Sınıf MEB ünite sonu değerlendirme sorularının YBT’ nin altbilişsel ve üstbilişsel alan basamaklarına ait soruların dengeli ve birbirine yakın sayıda olması gerektiği önerilmektedir.
Keywords: Fen bilimleri, öğretim programı, yenilenmiş Bloom taksonomisi, yedinci sınıf | |
Original Articles Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeylerinin Belirlenmesi
Emre BAYSAN, Engin BAYRA pp. 42 - 55 Abstract Teknolojiyi yerli yerinde, etik sınırlar içinde, amacına uygun kullanmak, kişisel ve toplumsal hak ve hukuku korumak, vatandaşlık görevlerini ve insanlık gereği tüm yapılması gerekenleri çevirimiçi ortamlarda da yerine getirmek dijital vatandaşlık (DV) kavramı içinde yer almaktadır. Bu çalışmada üniversitede birinci sınıf okuyan öğretmen adaylarının dijital vatandaşlıkları sınanmıştır. Araştırma betimsel araştırmalardan tarama modeline göre yapılmıştır. Veriler, “Dijital Vatandaşlık Ölçeği” kullanılarak, Afyon Kocatepe Üniversitesi ve Sinop Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinden toplanmıştır. Veriler için normallik testleri yapılmış, demografik bilgiler sunulmuş ve non-parametrik testler uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, katılımcıların orta düzeyde dijital vatandaş olduklarını göstermektedir. Katılımcılar Teknik Beceriler alt boyutunda iyi düzeyde iken, İnternette Politik Aktivizm alt boyutunda kötü düzeyde yer almaktadır. Bazı alt boyutlarda erkekler lehine anlamlı farklılıklar oluşmuştur. Alanyazında bu araştırma sonuçlarını destekleyen çalışmalar olduğu gibi, farklılaşan çalışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmanın öğretim kademelerindeki bilişim konularının güncellenmesi açısından da literatüre katkı sağlayacağı beklenmektedir.
Keywords: Dijital vatandaşlık, öğretmen adayı, ölçek, tarama | |
Original Articles Okul-Çevre İlişkilerine Yönelik Eğitim Mevzuatının Analizi
Erkan KIRAL, Aynur SUÇİÇEĞİ pp. 56 - 70 Abstract Eğitim, insanı insan yapan temel özelliklerin verildiği, insanın insanlaştığı ve anlam bulduğu önemli bir süreçtir. Bu sürecin en iyi şekilde devam etmesi için gerek okulların gerekse çevrenin önemli görevleri, sorumlulukları ve rolleri bulunmaktadır. Bu görevler, sorumluluklar ve roller mevzuatta kimi zaman açık, kimi zaman üstü kapalı şekilde ifade edilmiştir. Esasında her ikisinin amacı da geleceği şekillendirecek olan nesillerin en iyi şekilde yetişmesine vesile olmaktır. Geleceği şekillendirecek nesillerin en iyi şekilde yetişmesi ise bireysel çabalarının yanı sıra birlikte, ahenk içerisinde hareket etmelerine bağlıdır. Birindeki bir aksaklık, eğitimin her aşamasını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu nedenle okul ve çevre ilişkilerinin ne şekilde olduğunun bilinmesi önemlidir. Bu çalışma özellikle COVID-19 pandemisi döneminde önemi gittikçe artan, eğitimin sürdürebilirliğinin ve niteliğinin artması için gerekli olan okul ve çevre ilişkilerini, Millî Eğitim Bakanlığı mevzuatı içerisinde bu konu ile ilgili mevcut durumu açığa çıkarmak için yapılmıştır. Okul ve çevreye ilişkin olması gereken konular, araştırma kapsamında alan yazına dayalı olarak tartışılmıştır. Sonuç olarak okul ve çevre ilişkilerinin dört farklı boyutta ele alınabileceği ortaya konulmuştur. Ayrıca okul ve çevre ilişkilerinin farklı dokümanlarla mevzuatın geneline yayıldığı ve bir bütünlük içermediği tespit edilmiştir.
Keywords: Okul, çevre, mevzuat, analiz | |
Original Articles Okullarda Kariyer Eğitimi Programlarının Uygulanması ve Yapılan Çalışmalara İlişkin Psikolojik Danışmanların Görüşleri
Özge KURNAZ, Erdoğan BOZKURT pp. 71 - 78 Abstract Bu araştırma, okullarda kariyer eğitimi programlarının uygulanması ve kariyer planlama ile gelişimi konusunda yapılan çalışmalara ilişkin psikolojik danışmanların görüşlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Amasya ili Merzifon ilçesine bağlı resmi ilk ve orta öğretim kurumlarında görev yapan 9 psikolojik danışman oluşturmaktadır. Araştırmada veriler 5 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu analizde benzer araştırma verileri sınıflandırılmış ve 5 tema oluşturulmuştur. Genel olarak okul psikolojik danışmanları, kariyer gelişimi ve planlaması konusunda çalışmalar yapsalar da bu çalışmaların yetersiz olduğunu dile getirmekte, okullarda kariyer eğitimi programlarının uygulanmasının gerekliliğini belirtmekte ve sınıf öğretmenlerinin işbirliğinin bu konuda önemli olduğunu ifade etmektedir. Çalışmada toplanan veriler sonucunda elde edilen bulgular değerlendirilmiş ve sorunlara yönelik çözüm önerilerinde bulunulmuştur.
Keywords: Okul psikolojik danışmanı, kariyer eğitim programı, kariyer planlama, kariyer gelişimi | |
Original Articles Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Sebeplerinin Derinlemesine İncelenmesi
Adem BAYAR, Ali Ercan BOZDUMAN pp. 79 - 88 Abstract Bu araştırmada, öğretmenlerin örgütsel sessizlik sebeplerinin derinlemesine inceleyerek ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımı doğrultusunda yapılan çalışma olgu bilim deseniyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma boyunca “Okullarda örgütsel sessizliğe neden olan unsurlar, öğretmenlerin örgütsel sessizlik yaşamalarının sonuçları nelerdir, örgütsel sessizliğin üstesinden gelinmesi için kime hangi roller düşmektedir?” sorularına yanıt bulmaya çalışmışlardır. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemi çerçevesinde maksimum çeşitlilik örnekleme tekniğinden faydalanarak resmi ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 12 öğretmenden oluşmaktadır. Elde edilen veriler kelime sıklık hesaplama tekniğiyle analiz edilmiştir. Öğretmenler örgütsel sessizliği suskunluk hali, kaçınma, tepkisizlik ve dâhil olmama şeklinde belirttikleri görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik sebepleri yönetici tutumları, güven eksikliği, iletişim problemleri, örgütsel tabular, ekonomik sebepler ve örgütsel bağlılık eksikliği olduğu şeklindedir. Sonuç olarak örgütsel sessizliğin giderilebilmesi için iletişim, güven ve iş birliğinin arttırılması, okul ikliminin güçlendirilmesi, planlamaların ve kararların ortak yapılması, kararların adil, şeffaf uygulanması ve sorumluluk bilincinin güçlendirilmesi sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords: Öğretmen, örgüt, örgütsel sessizlik | |
Original Articles Psychodrama Applıcatıons in War
Hakan UŞAKLI pp. 89 - 94 Abstract The aim of this study is to organize remote psychodrama with people fleeing the war. This study was designed as a basic qualitative research method. Eight young people who migrated from Syria to Turkey participated in the research. Eight sessions were held, each lasting ninety minutes. All the sessions were held with the internet Zoom meeting. Drama techniques such as mirror, role switching, and matching were used in the sessions. In addition, remote warm-up games were used in the sessions. Maxqda 2022 social science computer program was used to analyze the qualitative data. As a result, the categories of education, marriage, work, fear, pain, violence, loss, trust, peace, and happiness were created under three themes as pre-war, during the war and after the war. Codes such as school, work, salary, raid, injury, kidnapping, imprisonment, escape, settlement, aid were made. Studies recommended on how psychodrama during the war affects the participant.
Keywords: War, psychodrama, Syrian refugees | |
Original Articles Corruptıon Rısks in Context of Covıd-19
Jordan DELIVERSKY pp. 95 - 100 Abstract Healthcare systems are highly vulnerable to exposure to corruption risk, as this is being observed especially in times when high pressure is being applied on the healthcare sector. In times of emergency situations such involving high public health risks, the healthcare systems are functioning under conditions requiring the involvement of protective mechanisms against bribery in medical related services, public procurement and fraud. Corruption risks in the healthcare sector could apply to national, central or local levels as such risks could involve different types of medical facilities, hospitals or medicalized structures. They could directly involve or be related to access to healthcare and treatment or access to specific medical product or vaccine. Many national legislations have adopted regulations for facilitating national procurement laws allowing public buyers to purchase medical and personal protective equipment faster and easier avoiding heavy administrative procedures. Policymakers developing regulation in procurement system must balance a number of goals. Measures to restrict negative results from corruption practices or even to eliminate corruption activities could involve corruption risk assessment, identifying and protecting vulnerable individuals and communities, as well as introducing transparent and accountable public procurement processes.
Keywords: Corruption, healthcare, pandemic, measures, prevention | |
Original Articles Resmi ve Özel Eğitim Kurumlarında Hibrit Eğitim Uygulamalarının İncelenmesi
Esef Hakan TOYTOK, Filiz ÖZTAŞ pp. 101 - 114 Abstract Bu çalışmanın amacı. Hibrit eğitim uygulamaları adı altında çevremizde hangi modellerin kullanıldığı noktasında kamu ve özel okul yöneticileri görüşleri ile ortaya konulmasıdır. Araştırmada okul yöneticilerinin Hibrit uygulamaları konusunda fikirlerini otaya koymayı amaçlayan nitel bir çalışma olup olgubilim (fenomenoloji) deseninde gerçekleşmiştir. Çalışmanın grubu 2021 -2022 eğitim öğretim yılında Adana ilinin Seyhan ve Çukurova ilçesinde bulunan özel ve resmi eğitim kurumlarında görev yapan toplam 20 okul yöneticisinden oluşmaktadır. Araştırmadaki çalışma verileri yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırma verileri betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda okul yöneticileri gelişen ve değişen dünya karşısında teknolojiyi eğitim ortamına dahil edilmesinin kaçınılmaz olduğunu, resmi okullarda Hibrit uygulama olarak sadece pandemi döneminde EBA ve Zoom üzerinden uygulama yapıldığı, özel okullarda ise hem pandemi döneminde hem de pandemi sonrasında hibrit eğitim modeline yakın dijital platformlarda eğitim yaptıkları sonucunda ulaşılmıştır.
Keywords: Harmanlanmış öğrenme, hibrit eğitim, e-öğrenme, dijital eğitim | |
Original Articles Okul Yöneticileri, Öğretmenler, Öğretmen Adayları ve Öğrenci Velilerinin Görüşlerine Göre Türk Eğitim Sisteminin Öncelikli Sorunları ve Çözüm Önerileri
Zeynep EREN pp. 115 - 122 Abstract Bu araştırmanın amacı, yöneticilerin, öğretmenlerin, öğretmen adaylarının ve velilerin görüşlerine göre Türk Eğitim Sisteminin en önemli sorunlarını ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma yaklaşımı ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri dört grup katılımcıdan toplanmıştır. Araştırmaya katılan katılımcıların tüm gruplar açısından dağılımı 8 yönetici, 12 öğretmen, 138 öğretmen adayı ve 22 veli olmak üzere toplam 180 olarak gerçekleşmiştir. Araştırmada katılımcı grupların dâhil oldukları sosyal konum, mesleki aidiyetler ve eğitimin hangi tür paydaşı oldukları (yönetici, öğretmen, öğretmen adayı, veli) farklı sorunları öne çıkarmalarına neden olmuştur. Örneğin yönetici grup için eğitimin en temel ve öncelikli sorunu okulların yeterli oranda bütçeden pay alamamaları olarak belirtilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenler eğitimin en önemli sorununun eğitimin içeriği ve sınavlara dayalı sistem olarak belirtmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının en öncelikli sorunu, öğretmen atamaları olarak ortaya konulmuştur. Araştırmaya katılan velilere göre en önemli sorun sınavlara aşırı bağımlı bir eğitim sisteminde çocukların çocukluk çağlarını yeterince yaşayamamaları, eğitimin niteliğine ilişkin kaygılar, çocuklarının geleceklerinden endişe duyulması olarak sıralanmıştır. Araştırma bulguları, eğitimin paydaşlarının farklı bakış açılarına göre eğitimden beklentilerini ortaya koymak açısından çoklu bakış açısının yararlı olduğunu göstermektedir.
Keywords: Türk eğitim sistemi, sorunlar, yönetici, öğretmen, veli, çoklu değerlendirme | |
Original Articles The Role of Leader-Member Exchange on the Relatıonshıp between Prosocıal Behavıors and Posıtıve Voıce Behavıors
İlknur DURDU, Ruhi SARPKAYA pp. 123 - 135 Abstract The aim of this study is to determine whether there is a relationship between prosocial behaviors and positive voice behavior and there is a moderating effect of leader-member exchange on the relationship between prosocial behavior and positive voice behavior. In this way, it will be determined whether leader-member exchange has an effect on teachers’ prosocial and positive voice behavior. The data of the research was collected from 720 teachers in 2019-2020 educational year from various primary, secondary, and high schools in Buca, İzmir. In this study, structural equation modelling (SEM) was used to test the moderating effect of leader-member exchange on the relationship between prosocial behaviors and positive voice behavior. The data were obtained through “Personal Information Form”, “Leader-member Exchange Scale”, “Prosocial Behaviors Scale”, “Positive Voice Behavior Scale”. This research has shown the moderating effect of leader-member exchange on the relationship between prosocial behaviors and positive voice behavior.
Keywords: Leader-member exchange, positive voice behavior, prosocial behaviors, moderating role |