| Issue Information Issue Information
pp. i - vi Abstract Keywords: | |
| Original Articles Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Karşılaştıkları Sorunlara Yönelik Öğretmen Görüşleri
M. Zafer Balbağ, Gamze Karaer pp. 1 - 11 Abstract Fen eğitim ve öğretimi, teknolojik açıdan gelişen ve zenginleşen dünyaya adapte olabilmek ve yeniliklere açık, fen bilimlerini hayatın her alanında kullanabilen bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Bunu gerçekleştirebilmenin en önemli yollarından birisi de bu süreçte karşılaşılan sorunları en aza indirebilmektir. Sorunların bilinmesi ve bu sorunlara yönelik çözümlerin üretilmesinde en belirleyici faktörlerden birisi öğretmen görüşleridir. Fen bilgisi alanındaki sorunları en iyi bilen kişiler öğretim sürecindeki fen bilgisi öğretmenleridir. Buna göre bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmenlerinin fen öğretimi sürecinde yaşadıkları sorunları ve bu sorunların çözümüne yönelik öğretmen görüşlerini belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırmanın verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim–öğretim yılında Eskişehir ili merkez okullarında görev yapan 25 fen bilgisi öğretmeni oluşturmaktadır. Görüşmeler sonucunda elde edilen nitel veriler araştırmacılar tarafından analiz edilerek değerlendirilmiş ve araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler sunulmuştur.
Keywords: Fen öğretimi, öğretmen, fen, sorun, görüş | |
| Original Articles Türkiye’de Fen Eğitimi ve Öğretimi Sorunları
M. Zafer Balbağ, Kübra Leblebicier, Gamze Karaer, Emine Sarıkahya, Özge Erkan pp. 12 - 23 Abstract Fen eğitim ve öğretiminin amacı, günlük hayatta karşılaşılan sorunlara karşı bilimsel yöntemlerle yaklaşabilen, problem çözme becerilerine sahip, bilgiye ulaşabilen, teknolojiden faydalanabilen, bilime karşı olumlu tutum geliştirmiş, yaşadığı çevreyi anlayıp yorumlayabilen fen okur-yazarı bireyler yetiştirebilmektir. Ancak yapılan çalışmalar, Türkiye’de fen eğitim ve öğretiminin yetersiz kaldığını ve çeşitli sorunlarla karşılaşıldığını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’ de 2010 – 2015 yılları arasındaki fen eğitim ve öğretiminde karşılaşılan sorunları ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’de fen eğitimi ve öğretimi sorunlarını belirlemek için literatür taraması yapılmıştır. Literatür incelemesi sınırlı bir akademik alanda, araştırmalara dayalı çalışmaların değerlendirilmesi ve bilgi tabanının geliştirilmesi amacıyla alt parçalarına ayrılarak yeniden organize edilmesi, sentezlenmesi ve yorumlanmasını içermektedir (Hart, 2001). Yapılan araştırma sonucunda 2010 – 2015 yılları arasında en önde gelen ağırlıklı sorunların, öğretmen, fiziki ve çevresel koşullardan, öğrenci ve programdan kaynaklı sorunlar olduğu görülmektedir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir.
Keywords: Fen, Fen Öğretimi, Fen Eğitimi, Sorun, Türkiye | |
| Original Articles Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Sosyobilimsel Durum Temelli Yaklaşım Uygulama Modellerine Yönelik Görüşleri
Ayşegül Evren Yapıcıoğlu pp. 24 - 34 Abstract Araştırmanın amacı, sosyobilimsel durum temelli öğretim yaklaşımı (SBDTY) uygulama modellerine yönelik Fen Bilimleri öğretmen adaylarının görüşlerini belirleyebilmektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül çoklu durum deseni kullanılarak tasarlanmıştır. Özel Öğretim Yöntemleri dersinde SBDTY uygulamalarına dayandırılarak veya SBDTY uygulamalarının sunularak işlenmesi olmak üzere iki farklı işleniş modeline yönelik öğretmen adaylarının görüşleri incelenmiştir. Nitel verilere, odak grup görüşmesi ve öğretmen adayı günlükleri, aracılığıyla ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda iki grubunda sosyobilimsel durum temelli yaklaşım ve uygulamalarına yönelik görüşlerinin “SBDTY duyuşsal etkisi, SBDTY öğrenmeye etkisi, mesleğe dönük yansıtmalar, fen eğitiminde kazandırılacak becerilere katkısı” olmak üzere dört temadan oluştuğu belirlenmiştir. Ancak her ne kadar ortak temalara ulaşılsa da temalara yönelik kod çeşitliliği ve tekrar eden kod sayısının SBDTY uygulamalarına dayandırılarak işlendiği grupta, SBDTY sunularak işlendiği gruba kıyasla daha fazladır. Bu nedenle sosyobilimsel konuların, durum temelli öğretim yaklaşımı aracılığıyla uygulamalara dayandırılarak ele alınması fen bilimleri öğretmen eğitiminde daha etkili bir model olarak önerilebilir.
Keywords: Sosyobilimsel Konular, Sosyobilimsel Durum Temelli Öğretim Yaklaşımı ve Fen Eğitimi | |
| Original Articles Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Webb’in Bilgi Derinliği Seviyelerine Göre Analizi
Canel Eke pp. 35 - 40 Abstract Bu çalışmanın amacı ortaöğretim fizik dersi öğretim programı içinde yer alan kazanımları Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analiz etmektir. Ortaöğretim fizik dersi öğretim programında 9.sınıf için 43 kazanım, 10.sınıf için 45 kazanım, 11. Sınıf için 69 kazanım ve 12. sınıf için 74 kazanım yer almaktadır. Ortaöğretim fizik dersi öğretim programında yer alan bu kazanımlar Webb’in bilgi derinliği seviyeleri olan hatırlama/yeniden üretme, beceriler/kavramlar, stratejik düşünme ve geniş düşünme seviyelerine göre analiz edilmiştir.
Keywords: Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri, Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı Kazanımları, Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı | |
| Original Articles Fen Bilgisi ve İlköğretim Matematik Öğrencilerinin Vektör Kavramına Yönelik Hazır Bulunuşlukları
Dilek Çelikler, Zeynep Aksan, Zuhal Ünan pp. 41 - 48 Abstract Bu araştırmanın amacı, Fen Bilgisi ve İlköğretim Matematik öğrencilerinin vektör kavramına yönelik hazır bulunuşluk düzeylerini belirlemektir. Araştırmaya Türkiye’nin kuzeyinde yer alan bir devlet üniversitesinin Fen Bilgisi (N=42) ve İlköğretim Matematik Eğitimi (N=44) Anabilim dallarının birinci sınıflarında öğrenim gören toplam 86 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veriler, kavram bilgisi ve uygulamaları üzerine oturtulmuş 4 açık uçlu sorudan oluşan bir test ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda hem Fen Bilgisi hem de İlköğretim Matematik öğrencilerinin vektör kavramını kavrayamadıkları, dolayısı ile tanımlamada yetersiz kaldıkları belirlenmiştir. Fen bilgisi öğrencileri vektörü yönlendirilmiş doğru parçasının bir veya birkaç özelliği ile ilişkilendirip tanımlayarak sembolik bir ok veya gösterim olarak algılamışlar, vektörün özelliklerini toplama ve çıkarma ile sınırlandırmışlardır. Fen bilgisi öğrencilerinin vektörü modellemede kimya dersinde doğru bir biçimde kullanmaları dikkat çekici bir sonuçtur. İlköğretim Matematik öğrencileri ise vektörü yönlü doğru parçası olmasının yanı sıra ışın, doğru parçası ve doğru gibi diğer matematiksel kavramlarla ilişkilendirerek tanımlamışlardır. Bunun yanı sıra vektörü fiziğe ait bir kavram olarak algıladıklarını ve kendi alanlarında anlam yüklemeye çalıştıklarını belirlenmiştir.
Keywords: Vektör, hazır bulunuşluk, fen bilgisi öğrencisi, ilköğretim matematik öğrencisi | |
| Original Articles Fen Bilimleri Eğitiminde Bilgisayar Destekli Öğretimin Öğrencilerin Kavram Bilgilerine ve Tutumlarına Etkisi
Özden Tezel, Yasemin Aydost pp. 49 - 61 Abstract Bu çalışmanın amacı ARCS Motivasyon Modelinin Türkiye’de gerçekleştirilen uygulamalarını derlemektir. Çalışmaya 2003-2017 yılları arasındaki toplam 8 adet makale ve 10 adet tez dâhil edilmiştir. Derleme sonucunda ARCS Motivasyon Modelinin, akademik başarı, öğrenmenin kalıcılığı, motivasyon, tutum, anlama ve özyeterlilik gibi değişkenler üzerinde etkisi ve öğretimde uygulanabilirliğinin incelendiği görülmüştür. ARCS Modelinin akademik başarı ve motivasyon üzerinde olumlu etkisinin olduğu, fakat öğrenmenin kalıcılığı, tutum, anlama ve özyeterlilik gibi değişkenler üzerinde bir etkisinin olmadığı ve öğretimde uygulanabilir olduğu görülmüştür.
Keywords: ARCS motivasyon modeli, motivasyon, akademik başarı | |
| Original Articles Lise 10. Sınıf Öğrencilerinin Gazlar Konusuna Yönelik Anlama Düzeyleri ve Belirlenen Alternatif Fikirler
Gökhan Demircioğlu, Gökçe Tütüncü, Hülya Demircioğlu pp. 62 - 70 Abstract Bilindiği üzere öğrenciler fen sınıflarına gelmeden, temel fen kavramlarına yönelik kendi fikirlerini oluşturmaktadırlar. Ancak bu fikirler, genellikle bilimsel olarak kabul edilen fikirlerle çelişmektedir. Daha önemlisi bu alternatif fikirler öğrencilerin sonraki öğrenmelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, öğrencilerin alternatif fikirlerini belirlemek anlamlı öğrenme için son derece önemlidir. Bu çalışmanın amacı, lise 10. sınıf öğrencilerinin gazlar konusu ile ilgili kavramlar hakkındaki anlama düzeylerini ve alternatif fikirlerini belirlemektir. Çalışma, iki şubeden toplam 57 lise 10. sınıf öğrencisi (28 kız, 29 erkek) ile yürütülmüştür. Öğrencilerin anlama düzeyleri ve alternatif fikirlerini belirlemek amacıyla 25 çoktan seçmeli sorudan oluşan bir test kullanılmıştır. Testin güvenirliği KR-20 yöntemi kullanılarak 0,80 bulunmuştur. Test sonuçları, öğrencilerin sorulara %10,5-%96,5 arasında değişen oranlarda doğru cevaplar verdiklerini ve %49,3 ortalama değer elde ettiklerini göstermektedir. Ayrıca öğrencilerin gaz kavramları ile ilgili olarak değişen oranlarda alternatif fikirler taşıdıkları belirlenmiştir. Sonuçlara dayalı olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.
Keywords: Kimya Eğitimi, Gazlar, Lise Öğrencileri | |
| Original Articles Kimya Dersinde Akıllı Tahta Uygulamalarının Öğrenci Motivasyonuna ve Tutumuna Etkisi
Emine Erdem, Hüseyin Kara pp. 71 - 79 Abstract Bu çalışmada Akıllı Tahta uygulamalarının öğrenci motivasyonuna ve tutumuna etkisi incelenmiştir. Bu çalışma 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında 10. sınıfta kimya dersi alan toplam 192 öğrenci ile yürütülmüştür. Yöntem olarak kontrol gruplu öntest sontest yarı deneysel desen kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Kimya Motivasyon Ölçeği-II (KMÖ)” (Tosun, 2013) ve “Lise Öğrencilerinin Kimya Dersine Yönelik Tutum Ölçeği (KDYTÖ)” (Kan ve Akbaş, 2005) kullanılmıştır. Verilerin analizinde gruplar arasında bağımsız t-testi, gruplar içinde öntest sontest arasındaki farkı incelemek için bağımlı t-testi kullanılmış ve sonuçlar SPSS paket programı ile değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre Akıllı Tahta uygulamalarının, öğrencilerin kimya dersine yönelik tutum ve motivasyonlarında istatiksel olarak anlamlı bir yükselmeye neden olduğu gözlenmiştir.
Keywords: Motivasyon, Akıllı Tahta, Tutum | |
| Original Articles Türkiye’de Kimya Öğretmeni Yetiştiren Bazı Üniversitelerin Öğretim Programlarının Karşılaştırılması
Ümit Işık Erdoğan, Kübra Koçak pp. 80 - 91 Abstract Bu çalışma ile ülkemizde Kimya Öğretmeni yetiştiren devlet üniversitelerinin öğretim programlarının (4 yıllık) benzerlik ve farklılıklarının ortaya konması amaçlanmaktadır. Buna göre 4 yıllık öğretim programına ulaşılabilen 11 devlet üniversitesinin elektronik ortamda yayınladıkları Kimya Öğretmeni yetiştirme programları incelenmiştir. Üniversitelerin öğretim programlarında yer alan dersler zorunlu (alan bilgisi, mesleki bilgi ve genel kültür) ve seçmeli olarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca zorunlu ve seçmeli derslerin sayısı, yüzdelik dağılımları, Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)’ne göre ders kredileri ve kredi toplamları açısından tablolaştırılarak karşılaştırılmıştır. Buna göre üniversitelerin öğretim programlarında yer alan seçmeli ve zorunlu derslerin sayısı, yüzdelik dağılımları ve her bir ders için belirlenen AKTS kredileri üniversitelere göre farklılık göstermektedir.
Keywords: Öğretim programı, kimya öğretmenliği, üniversite | |
| Original Articles Elektrokimyasal Piller Konusunun Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Kullanımı
Hülya Demircioğlu, Semih Yılmaz, Gökhan Demircioğlu pp. 92 - 100 Abstract Sınıf ortamında kullanılan öğretim materyalleri öğrencilerin ne kadar çok duyu organına hitap ederse öğrenme o kadar etkili ve kalıcı olacaktır. Bu duruma katkı sağlayan materyallerden birisi de kavram karikatürleridir. Bu çalışmanın amacı, elektrokimyasal piller konusunun öğretiminde kullanılan kavram karikatürlerinin öğrencilerin başarıları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Çalışmada, yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. Örneklem, bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 28 birinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplama aracı kullanılan test üç açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Uygulama sonunda deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencileri arasında başarı açısından son test puanlarında anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir (U=59,5, p=0,077). Bununla birlikte kavram karikatürleri deney grubu (son test ortalama= 36,57) öğrencilerinin anlama ve başarı düzeylerinin artırılmasında geleneksel yöntemle ders işleyen kontrol grubu (son test ortalama= 27,50) öğrencilerine göre daha etkili olmuştur. Öğretim elemanları, öğrencilerin kimyanın anlaşılması zor bir ders olduğu ön yargısını ortadan kaldırmak, derse aktif katılımını sağlamak ve dersi daha eğlenceli hale getirmek için kavram karikatürlerinden yararlanabilirler.
Keywords: Genel Kimya Dersi, Kavram Karikatürü, Elektrokimyasal Piller | |
| Original Articles Bilgisayar Destekli Öğretimin Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Yaşamımızdaki Elektrik Kavram Bilgilerine ve Tutumlarına Etkisi
Özden Tezel, Yasemin Aydost pp. 101 - 113 Abstract Bu araştırma, fen bilimleri eğitiminde bilgisayar destekli öğretimin (BDÖ), altıncı sınıf öğrencilerinin kavram bilgileri ve tutumları üzerine etkisini araştırmak amacıyla, 55 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma “ön test-son test kontrol gruplu deneysel modeline göre desenlenmiştir. “Yaşamımızdaki Elektrik” ünitesi kapsamında yer alan konular, BDÖ yöntemine göre tasarlanmış, ders plânı ve sunumlar geliştirilmiştir. Deney ve kontrol grupları yansız olarak seçilmiştir. Araştırma, haftada 4 saat olmak üzere toplam 12 ders saatini kapsayan süre içerisinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kişisel bilgi formu, kavram testleri ve tutum ölçeği kullanılmıştır. Testler her iki gruba da deneysel işlem öncesi ön test ve deneysel işlem sonrası son test olarak uygulanmıştır. Araştırma sürecinde deney grubunda bilgisayar destekli öğrenme yöntemi, kontrol grubunda ise mevcut öğrenme yöntemi temel alınmıştır. Deneysel işlem sonrasında veriler SPSS 13 programında analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, fen bilimleri dersinde BDÖ yönteminin, öğrencilerin kavram bilgi düzeylerine olumlu yönde etkisinin olduğu, tutuma ise etkisinin olmadığı görülmüştür.
Keywords: Kavram bilgisi, yaşamımızdaki elektrik, fen bilimleri, bilgisayar destekli öğretim, tutum | |
| Original Articles Fen Bilgisi 7. Sınıf Öğrencilerinin Görme Duyusu ile İlgili Geliştirdikleri Argümanların Analizi
Nuray Çorbacı, Mehmet Yakışan pp. 114 - 121 Abstract Fen eğitiminin temel amacı, hayatı daha kolay anlamak için araştırma sorgulama yaparak akıl yürütmeye dayalı varsayımlarda bulunan ve bilim insanı gibi düşünebilen bireyler yetiştirmektir. Bu bağlamda fikirlerin, tezlerin delilleme yoluyla somut veriler ışığında gerekçelendirilmesi süreci olarak tanımlanan argümantasyon son dönemlerde fen eğitiminde yeni bir süreç olarak ele alınmaktadır. Çalışmanın amacı, ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin görme duyusuyla ilgili yapılan etkinlik kapsamında ürettikleri argümanların, Toulmin Argümantasyon Modeli çerçevesinde analiz etmektir. Çalışmaya Samsundaki bir ortaokulda yedinci sınıfta okuyan 28 öğrenci katılmıştır. Öğrencilere etkinlik öncesi Toulmin Argümantasyon Modeli ile ilgili tartışma öğelerini tanıtıcı hazırlık etkinliği yaptırılmıştır. Öğrenciler 5 gruba ayrılmış ve görme etkinliği için hazırlanan soruları önce bireysel cevaplamaları, daha sonra grupla ve en son sınıfla tartışmaları sağlanmış ve veriler kaydedilmiştir. Öğrencilerin yazılı ve sözlü argümanları incelendiğinde, öğrencilerin birçoğunun iddialarına bilimsel gerekçeler ve destekler bulmakta zorlandıkları görülmüştür. Bunun yanında az sayıda öğrencinin yapılan tartışmalarda diğer öğrencilerin gerekçelerini çürütecek bazı bilimsel gerekçeler üretebildikleri tespit edilmiştir.
Keywords: Argümantasyon, Fen Öğretimi, Görme Duyusu | |
| Original Articles Geçmişten Günümüze Fen Eğitiminin Önemi ve Fen Eğitiminde Son Yıllarda Yapılan Çalışmalar
M. Handan Güneş, Şadiye Karaşah pp. 122 - 136 Abstract Bu çalışmada yapılan alan yazın incelenmesi sonucunda toplanan bilgiler sırasıyla eğitimin ne olduğu, fen eğitimi ve önemi, fen eğitiminde Türkiye’de yapılan bazı çalışmalar, fen eğitiminin son yıllarda hangi konularda yoğunlaştığı şeklinde kategorize edilerek incelenmiştir. Bu amaçla yapılan alan yazın incelemesi için Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden fen eğitimi ile ilgili taramalar yapılmıştır. Ayrıca ULAKBİM, ve fen eğitimi ile ilgili ulaşılabilen diğer makaleler de incelenmiştir. Fen eğitiminde yapılan çalışmalar fen eğitimi ve kavram yanılgısı, fen eğitimi ve evrim, fen eğitimi ve çevre sorunları, fen eğitimi ve yapılandırmacı yaklaşım, fen eğitimi ve yaratıcılık, fen eğitiminde laboratuvar uygulamaları, FETEMM (Fen Teknoloji Mühendislik Matematik) şeklinde ele alınmıştır. Ayrıca Fen Eğitiminin tarihsel süreç içerisinde nasıl değiştiği ve gelişimi de incelenmiştir. Sonuç olarak fen eğitiminin kalitesini artırmak için çok sayıda çalışma yapıldığı belirlenmiş ve son yıllarda yapılan araştırmalarda artış olduğu dikkati çekmiştir. Ayrıca fen eğitiminde dünyada yapılan bazı çalışmalarda incelenerek elde edilen verilere göre fen eğitiminin yeri ve önemine de kısaca değinilmiştir.
Keywords: Fen eğitimi, günlük yaşam, fen eğitiminin önemi | |
| Original Articles “Nükleer Savaş” Etkinliğinin Radyoaktivite Konusunda Öğrencilerin Bilimsel Yazma Becerilerine Etkisi
Nuray Zan pp. 137 - 149 Abstract Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim fen alanı derslerindeöğrencilerin zihinsel ve fiziksel aktivitelerini artırmak için alternatif uygulamaların yapılmasını sağlamak ve bu çalışmaların öğrencilerin bilimsel yazma becerilerine etkisini incelemektir.Yapılan çalışmada radyoaktif bozunma konusunda bir oyun hazırlanmıştır. Bu çalışma alfa, beta ve gama radyoaktif bozunmalarını açıklayıp, öğrencilerin konuyu kavramasını sağlayacak bir kart oyunudur ve tüm radyoaktivite konusunu kapsamamaktadır. İlgili etkinlik öğrencilerin radyoaktif bozunma çeşitlerini açıklamasını öğrendiklerini sözel olarak ifade etmesinive sosyal bir ortamda paylaşmasını sağlamaktadır. Çankırı Karatekin Üniversitesi Pedagojik Formasyon Sertifika Programı sayısal karma grupta bulunan 42 öğrenci ve Çankırı ilinin bir ilçesinde 12. sınıfa devam eden 24 lise öğrencisi 2015-2016 eğitim öğretim yılında örneklem olarak alınmıştır. Radyoaktivite konusu liseye devam eden öğrencilere fizik ders programı kapsamında anlatılmış, uygulamalar ders dışı aktivite olarak dersten sonra yapılmıştır. Formasyon Programına devam eden öğrencilerle ayrıca konu anlatımı yapılmadan önceki bilgilerini hatırlama yönünde tartışma yapılmış daha sonra gönüllü olan öğrencilerle uygulama gerçekleştirilmiştir. Etkinlikten önce ve sonra radyoaktivite konu kapsamında öğrencilerin bilimsel yazma çalışması yapması istenmiştir. Etkinlikten sonra her iki grubun sundukları yazıların bilimsel içeriğin de anlamlı bir değişiklik olduğu saptanmıştır.
Keywords: Radyoaktivite, radyoaktif bozunma, ders dışı etkinlik, bilimsel yazma | |
| Original Articles Mekanik Dalgaların Öğretiminde Kullanılan Farklı Etkinliklerin Uygulanma Sırasının Kavramsal Değişime Etkisi
Gülşah Yavuz Özdemir, M. Sabri Kocakülah pp. 150 - 163 Abstract Bu araştırmanın amacı, 10. sınıf dalgalar konusunun sosyal yapılandırmacı kurama dayalı öğretiminde farklı etkinliklerin uygulanma sırasının öğrencilerin kavramsal değişimlerine etkisini araştırmaktır. Araştırmanın örneklemini Balıkesir il merkezindeki bir Anadolu lisesinin 10. sınıfında öğrenim gören 55 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma deseni ön test son test kontrol gruplu yarı-deneysel desendir. Onuncu sınıf Dalgalar ünitesinin öğretimine yönelik ders etkinlikleri iki deney grubu arasında farklı sıralarda uygulanmıştır. Deney grubu 1 öğrencilerine sabit sıralı etkinlikler uygulanarak öğretim yapılmışken deney grubu 2 öğrencilerine ise bu etkinlikler her derste farklı sıra ile uygulanmıştır. Kontrol grubunda ise Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına göre sınıf içinde önerilen ve ders öğretmeninin kullandığı öğretim yöntemine göre dersler işlenmiştir. Öğretim öncesinde ve sonrasında öğrencilerin mekanik dalgalar konusuna yönelik düşüncelerini belirlemek amacıyla Kavramsal Anlama Testi uygulanmıştır. Ayrıca her gruptan 5 öğrenci ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilerek öğrencilerin düşünceleri derinlemesine incelenmeye çalışılmıştır. Kavramsal Anlama Testine ve görüşmelere öğrencilerin verdikleri cevaplar kategorilere ayrılarak analiz edilmiştir. Yapılan öğretim sonrasında geleneksel öğretim yöntemine göre ders işlenen kontrol grubundaki öğrencilerin öğrenmelerindeki değişimin deney grubu 1 ve deney grubu 2 öğrencilerine göre daha az olduğu belirlenmiştir. Deney grubu 1 ve deney grubu 2 öğrencileri karşılaştırıldığında ise deney grubu 2 öğrencilerinin öğrenmelerindeki gelişimin daha üst düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır.
Keywords: Dalgalar, fizik eğitimi, kavramsal değişim | |
| Original Articles Biyoloji Öğretmen Adaylarının Laboratuvar Kavramına İlişkin Görsel İmajları
İrem Yücel Cengiz, Gülay Ekici pp. 164 - 177 Abstract Bu çalışmanın amacı, biyoloji öğretmen adaylarının zihinlerinde canlandırdıkları resimden hareketle biyoloji eğitimi yönünde laboratuvar kavramına ilişkin görsel imajlarını belirlemektir. Nitel araştırma modelinde hazırlanan çalışmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmaya amaçlı örneklem yöntemiyle seçilen 86 biyoloji öğretmen adayı katılmıştır. Çalışmada biyoloji öğretmen adaylarının biyoloji eğitimi yönünde laboratuvar kavramının kendilerine neler hatırlattıklarını çizmelerinin istendiği bir soru sorulmuştur. Veriler içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda, biyoloji öğretmen adaylarının laboratuvar kavramına ilişkin görsel imajlarının pek çok kategori altında toplandığı belirlenmiştir. Bu kapsamda biyoloji öğretmen adaylarının en fazla laboratuvarda kullanılan araç gereçleri kategorisinde mikroskop, beher, deney tüpleri, balon, önlük, pipet vs. resmettikleri görülmüştür. Bu sonuçlar biyoloji öğretmen adaylarının laboratuvar kavramıyla laboratuvarda kullanılan somut araç gereçleri zihinlerinde görselleştirdiklerini ifade etmektedir. Daha sonra laboratuvar çalışmaları, laboratuvar ortamı ve mikroskopta görülenler kategorilerinde biyoloji öğretmen adaylarının çizimler yaptıkları belirlenmiştir. Bu noktada laboratuvar araç gereçlerinden sonra laboratuvarda yapılan çalışmaların ve genel olarak ortamın görsel imajlar üzerine etkisinin olduğu görülebilmektedir. Özellikle mikroskobun laboratuvar çalışmalarındaki önemi düşünülecek olursa mikroskopla elde edilen görsellerin biyoloji öğretmen adaylarının görsel imajlarını etkilediği belirlenmiştir. Çalışma sonuçları literatürle tartışıldıktan sonra konuyla ilgili öneriler belirtilmiştir.
Keywords: Laboratuvar kavramı, görsel imaj, öğretmen adayı, çizim tekniği | |
| Original Articles Doğuştan Mesane Ekstrofisinin Bireylerin Eğitimi ve Aile Üzerine Etkileri
Mahbup Yalçın, Aydan Berru Şahin pp. 178 - 182 Abstract Mesane ekstrofisi mesanenin ve karın duvarının gelişim kusurudur. Mesane ekstrofisinde doğumdan itibaren, tanı konulduktan sonra bir dizi ameliyatlar uygulanmaktadır. Tedavi süreci uzun zamanı kapsadığından hastalığın görüldüğü bireyler ve aile üzerindeki psikolojik etkileri ileri boyuttadır. Çalışma 2012-2015 Ocak tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada hastalığın psikolojik, toplumsal, sosyo-ekonomik ve en önemlisi bireylerin eğitim yaşamlarına ne gibi etkilerinin bulunduğu konusunda araştırma yapmak, yaşanabilecek problemleri giderebilmek, destek ve motivasyonu artırmak amaçlanmıştır. Mesane ekstrofisi olan bireyler ve ailelerinin yaşadığı sıkıntıları tespit etmek, yaşama bağlılıklarını ölçmek için hazırlanan anket formları, çeşitli illerde bulunan 5-25 yaş arası hasta bireylere ve ailelerine uygulanmıştır. Anket sonuçlarında, bireylerin ailelerine bağımlı çaresiz hissettikleri, normal durumlara aşırı tepki verdikleri, okulda tedirgin oldukları, uyku düzenlerinin bozulduğu, hastalıklarının evlenmeye engel olacağı ve ideallerini tehdit ettiğini düşündükleri ortaya konulmuştur. Bireylerin birbirleriyle iletişim kurmaları sağlanmış, ilgi alanlarına göre yönlendirme yapılmış, müzik, resim ve sportif faaliyetlere katılabilmeleri için destek olunmuştur. Hastalık sürecinde, insanı yaralı ve kırılgan olma halinden güçlüklere rağmen ayakta kalabilme noktasına taşıyan zamanda, verilecek desteğin anlamı büyüktür.
Keywords: Mesane ekstrofisi, birey, aile, eğitim | |
| Original Articles Açık Uçlu Sorularla Yapılan Matematik Sınavlarının Ölçme ve Değerlendirilmesinin İncelenmesi
İlyas Yavuz, İlknur Bilgeç pp. 183 - 193 Abstract Eğitimde programların istenilen başarıya ne ölçüde ulaştığı, öğrencilerden beklenen bilgi, beceri ve tutumların gelişme düzeyleri ile öğretim sürecinin aksayan yönleri ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Dünya'da birçok gelişmiş ülkenin üniversite giriş sınavında açık uçlu sorulardan faydalandığı görülmektedir. Ölçmedeğerlendirmenin açık uçlu sorular ile gerçekleştirilmesi, çoktan seçmeli sınav yöntemine oranla birçok avantajlara sahiptir. Ülkemizde de ÖSYM'nin mevcut çoktan seçmeli sınav sistemini değiştirmeye yönelik çalışmaları söz konusudur. Bu çalışmada, açık uçlu soruların kullanıldığı sınavlara öğrenci ve öğretmenlerin yaklaşımları incelenmiştir. Bunun için öncelikle Fransa'nın Baccalauréat sınav soruları incelenmiş, öğretim programımıza uygun olan sorular ile uygulamalar yapılmıştır. Çalışmanın öğesi konumundaki öğrenci, bilgi ve öğretmen arasındaki ilişkiler didaktik antlaşması çerçevesinde ele alınmıştır. Öncelikle öğrencilerin, açık uçlu sorulara verdikleri cevaplar incelenmiş, daha sonra da bu cevapların farklı değerlendiriciler tarafından puanlandırılması istenmiştir. Böylelikle açık uçlu sorularla yapılan sınavların ölçme ve değerlendirilmesi açısından karşılaşılabilecek çeşitli problemlerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Amaçlı örneklem yönteminin kullanıldığı bu özel durum çalışmasında 115 öğrenci ve 28 öğretmenle çalışılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin aynı cevap kâğıdına verdikleri puanlar arasında tutarsızlıklara rastlanmıştır.
Keywords: Ölçme-değerlendirme, açık uçlu soru, matematik eğitimi | |
| Original Articles Matematik Öğretmen Adaylarının “Süreklilik” ile İlgili Kavramsal Yapıları
Selva Büşra Turan, Ahmet Erdoğan pp. 194 - 207 Abstract Bu araştırmanın amacı, matematik öğretmen adaylarının “Süreklilik” kavramı hakkındaki kavramsal yapılarını belirlemektir. Araştırmaya Anadolu’ da bir devlet Üniversitesinde eğitim gören 152 matematik öğretmen adayı katılmıştır. Veriler Bağımsız Kelime İlişkilendirme Testi kullanılarak toplanmıştır. Matematik öğretmen adaylarına “Süreklilik” anahtar kavramı Kelime İlişkilendirme Testi ile sunulmuştur. Test sonucunda elde edilen verilerden frekans tablosu oluşturulmuştur. Frekans tablosuna göre kesme noktası tekniği kullanılarak matematik öğretmen adaylarının “Süreklilik” kavramıyla ilgili kavramsal yapılarını ortaya koyan kavram ağları çizilmiştir. Araştırma sonucunda “Süreklilik” kavramıyla ilgili 17 kategori oluşturulmuş olup toplamda 73 cevap kelime elde edilmiştir. Araştırmada “Süreklilik” anahtar kavramı için 60 ve üzeri frekansta ilişkilendirmenin yapıldığı kategoriler daha önemli ve dikkat çekici olmaktadır. Bu anlamda “Süreklilik” anahtar kavramının yüksek frekansta ilişkilendirildiği kategoriler, “Limit” ve “Fonksiyon” dur. Araştırma sonucunda, öğrencilerin zihinlerindeki ilişkilerini ortaya koymak amacıyla başka matematiksel kavramlar belirlenerek de araştırmaların yapılması önerilmektedir.
Keywords: Matematik Öğretmen Adayı, Kavramsal Yapı, Kelime İlişkilendirme Testi, Süreklilik | |
| Original Articles Matematik Öğretmen Adaylarının Fonksiyon Hakkındaki Kavramsal Yapıları
Hasan Gökbaş, Ahmet Erdoğan pp. 208 - 217 Abstract Bu araştırmanın amacı, matematik öğretmen adaylarının matematiğin temel konusu olan “Fonksiyon” kavramı hakkındaki bilişsel yapılarını belirlemektir. Araştırmaya Anadolu’da bir devlet üniversitesinde eğitim gören 125 matematik öğretmen adayı katılmıştır. Veriler Bağımsız Kelime İlişkilendirme Testi kullanılarak toplanmıştır. Matematik öğretmen adaylarına “Fonksiyon” anahtar kavramı Bağımsız Kelime İlişkilendirme Testi ile sunulmuştur. Test sonucunda elde edilen verilerden frekans tablosu oluşturulmuştur. Frekans tablosuna göre kesme noktası tekniği kullanılarak matematik öğretmen adaylarının fonksiyon kavramı hakkındaki bilişsel yapılarını ortaya koyan kavram ağları çizilmiştir. Araştırma sonucunda fonksiyon kavramıyla ilgili 12 kategori oluşturulmuş olup 98 kelime ilişkilendirilmiştir. Bu çalışmada 45 ve yukarı frekansa sahip kategoriler önemli ve kayda değer bulunmuştur. Bu kategoriler: Fonksiyon Çeşitleri, Fonksiyon Tanımı, İlişki, Denklem/Değişken, Gösterim, İşlemler, Bağıntı ve Küme’dir.
Keywords: Kavram, Kavramsal Yapı, Bağımsız Kelime İlişkilendirme Testi, Fonksiyon | |
| Original Articles Ticari Matematik Dersinde Yüzde Problemlerinin Öğretiminde İki- Yönlü Tabloların Kullanımı
Aytaç Kurtuluş pp. 218 - 229 Abstract Web Destekli Araştırma Projeleri (WDAP), bilgilerin ve gerekli verilerin internet kaynaklarından edinildiği ve üst düzey düşünme becerilerinin geliştirilmesine katkı sağlayan web destekli bir öğretim modelidir. Bu çalışma kapsamında senaryosu önceden belirlenmiş WDAP çeşitlerinden WebQuest kullanılmıştır. Webquestler, sınıfta interneti kullanmaya olanak veren öğrenciyi motive etmek için gerçek olan görevler sunan ve internet kaynaklarını kullanan yapılandırılmış öğrenme ortamlarıdır. Araştırmacılar tarafından tasarlanan Webquest de öğrencilerden Google Earth programını kullanarak Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi’nin ulaşımını kolaylaştırmak için bir teleferik projesi yapmalarını ve bu proje içinse olası istasyonları birim kesirler yardımıyla belirlemeleri istenmiştir. Webquest teorik bilginin uygulanarak ürüne dönüştürülmesine olanak sağlaması açısından matematik, teknoloji, mühendislik ve fen eğitiminin birbiriyle entegre bir şekilde öğretilmesini içeren eğitim yaklaşımı olarak tanımlanan STEM eğitimiyle de ilişkilendirilebilir.
Keywords: Webquest, birim kesirler, STEM | |
| Original Articles Pısa 2012 Bilişsel Maddelerinin Kültüre Göre Değişen Madde Fonksiyonu Bakımından İncelenmesi
Şeyma Uyar, Gülden Kaya Uyanık pp. 230 - 240 Abstract Bu araştırmada PISA 2012 verilerinde yer alan matematik ve fen okuryazarlığı alt testindeki bilişsel maddeler ülkeler arasında değişen madde fonksiyonu (DMF) bakımından incelenmiştir. Araştırma, OECD ortalamasının üstünde puan alan iki ülke (Hong‐Kong ve Finlandiya) ve altında puan alan iki ülke (Türkiye‐Rusya) örneklemleriyle gruplardaki öğrenci sayıları eşit olacak şekilde yürütülmüştür. Araştırmada yalnızca 1 ve 0 biçiminde puanlanan bilişsel maddeler dikkate alınmıştır. Değişen madde fonksiyonunu belirlemek amacıyla genelleştirilmiş Mantel‐Haenszel ve genelleştirilmiş lojistik regresyon yöntemleri kullanılarak dört ülke arasında tek biçimli DMF içeren maddeler aynı anda belirlenmiştir. Sonuçlar orta ve yüksek düzeyde (B ve C) DMF içeren madde sayısının oldukça fazla olduğunu göstermiştir.
Keywords: Değişen madde fonksiyonu, genelleştirilmiş lojistik regresyon, genelleştirilmiş Mantel‐ Haenszel. | |
| Original Articles Altıncı Sınıf Matematik Dersi Cebir Öğrenme Alanının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesi
Hasan Güner Berkant, Gökhan Çadırlı pp. 241 - 254 Abstract Bu çalışmanın amacı, altıncı sınıf matematik dersi cebir öğrenme alanının kazanımlarını, içeriğini, eğitim durumlarını ve sınama durumlarını matematik öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirmek ve geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunmaktır. Bu anlamda bir program değerlendirme ve geliştirme çalışması niteliğindedir. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 eğitim-öğretim yılında 25’i Kahramanmaraş merkezde, diğer 25’i farklı illerde görev yapan toplam 50 matematik öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen program değerlendirme anketi ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin çoğunluğunun programın cebir öğrenme alanına ait kazanım, içerik, eğitim durumları ve sınama durumlarını uygun gördükleri belirlenmiş olsa da, öğretmenlerden bazılarının değişmesi ya da düzeltilmesi yönündeki görüşlerine dayalı olarak cebir öğrenme alanıyla ilgili bazı değişiklik önerileri ileri sürülmüştür.
Keywords: Matematik dersi, cebir öğrenme alanı, program değerlendirme ve geliştirme, öğretmen görüşleri | |
| Original Articles Geogebra Destekli Öğretimin Lineer Denklem Sistemleri Konusunda Akademik Başarı Üzerine Etkisi
Osman Kan, Süleyman Solak pp. 255 - 263 Abstract Bu çalışmanın amacı, bilgisayar destekli öğretimin Lineer Cebir dersine ait lineer denklem sistemleri konusunda akademik başarı üzerine etkisini incelemektir. Çalışma, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinin İlköğretim Matematik Öğretmenliği programının 2.sınıfına kayıtlı 68 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada, araştırma yöntemlerinden ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desenlerden eşleştirilmiş desen uygulanmıştır. Uygulama boyunca Lineer Cebir dersine ait lineer denklem sistemleri konusu kontrol grubuna geleneksel yöntemlerle anlatılırken deney grubuna Geogebra yazılımı kullanılarak cebirsel kavramların geometrik temsilleri ve bu kavramların birbirleri ile ilişkisi üzerine hazırlanmış etkinlikler aracılığıyla interaktif uygulamalar yaptırılarak anlatılmıştır. Bu çalışmada ölçme aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen Lineer Cebir Başarı Testi (LCBT) hem ön test hem de son test olarak kullanılmıştır. Lineer Cebir Başarı Testindeki lineer denklem sistemleri ile ilgili sorulara ilişkin test puanları Mann Whitney U testi kullanılarak analiz edilmiş ve deney grubu lehine anlamlı bir fark (Z=-4.138, p<.001) bulunmuştur. Bu durum Geogebra destekli öğretimin lineer cebir dersine ait lineer denklem sistemleri konusunda akademik başarı üzerine olumlu bir etki yaptığı şeklinde yorumlanabilir.
Keywords: Lineer Cebir, Lineer Denklem Sistemleri, Geometrik temsil | |
| Original Articles Öğrencilerin Pısa 2012 Matematiğe Yönelik İlgi ve Tutum Puanlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi
Rasim Önder, Mustafa Ali Akca, Hüseyin Talha Gülsoy pp. 264 - 270 Abstract Ülkeler eğitim sistemlerinin niteliğini diğer ülkelerin eğitim sistemleriyle karşılaştırmak amacıyla uluslararası PISA, TIMMS ve PIRLS gibi sınavlara katılmaktadır. Ülkeler bu sınavlardaki öğrencilerinin başarılarından yola çıkarak eğitim sistemleri hakkında kararlar almaktadırlar. Bu doğrultuda alınan kararlar ile eğitim sistemleri değiştirilmekte ve geliştirilmektedir. Böylece öğrenci başarısını etkileyen değişkenler belirlenmeye çalışılarak, başarısızlığın önüne geçilmek hedeflenmektedir. Bu araştırmada, PISA 2012 sınavına katılan öğrencilerin matematiğe yönelik ilgi ve tutum puanlarının cinsiyet, anne-baba iş durumu ile öğrencinin evde sahip olabileceği kendi odası, bilgisayar, internet değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini PISA 2012 ilgi ve tutum, bağımsız değişkenini ise cinsiyet, anne-baba iş durumu, kendi odası, bilgisayar, internet değişkenleri oluşturmaktadır. Betimsel tarama modelinde yürütülen çalışmanın evrenini 15 yaş grubundan PİSA 2012 sınavına katılan 4848 öğrenci arasından eksik ve kayıp değer sorunu olmayan 1144 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma sonuçlarına göre bazı önerilerde bulunulmuştur.
Keywords: İlgi, Tutum, PISA, Demografik Değişkenler | |
| Original Articles Pısa 2012 Sonuçlarına Göre Matematik Öz-Yeterlik ve Kaygı Puanlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi
Rasim Önder, Selahattin Gelbal pp. 271 - 278 Abstract Ülkelerin eğitim sistemlerinin ne kadar etkili olduğunu ölçmek amacıyla uluslararası PISA, TIMMS ve PIRLS gibi sınavlar yapılmaktadır. Bu sınavlara katılan öğrencilerin başarı düzeyleri ülkelerin eğitim sistemleri hakkında kararlar vermesine yardımcı olmaktadır. Bu doğrultuda öğrenci başarısını etkileyen değişkenler belirlenebilirse, başarısızlığın önüne geçilebilir. Bu araştırmada PISA 2012 sınavına katılan öğrencilerin matematik öz-yeterlik ve kaygı puanlarının cinsiyet, anne-baba iş durumu, anne-baba eğitim düzeyi ile öğrencinin evde sahip olabileceği kendi odası, bilgisayar, internet değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini PISA 2012 öz-yeterlik ve kaygı puanı, bağımsız değişkenini ise cinsiyet, anne-baba iş durumu, kendi odası, bilgisayar, internet değişkenleri oluşturmaktadır. Betimsel tarama modelinde yürütülen çalışmanın evrenini 15 yaş grubundan PİSA 2012 sınavına katılan 4848 öğrenci arasından eksik ve kayıp değer sorunu olmayan 1144 öğrenci oluşturmuştur. Öz-yeterlik puanları anne-baba iş durumuna göre değişmezken, kaygı puanları cinsiyet, baba iş, bilgisayar ve internet sahibi olma durumlarına göre değişmemiştir.
Keywords: Öz-yeterlik, Kaygı, PISA, Demografik Değişkenler | |
| Original Articles Matematik Öğretmen Adaylarının Okul Deneyimi Dersine Yönelik Beklentileri Nelerdir?
Gönül Kurt Erhan pp. 279 - 289 Abstract Bu çalışmanın amacı, matematik öğretmen adaylarının Okul Deneyimi dersine yönelik beklentilerini belirlemektir. Çalışma grubunu, bir vakıf üniversitesinin İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü 4. sınıfında ve Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü 5. sınıfında öğrenim gören ve 2015-2016 öğretim yılı güz döneminde Okul Deneyimi dersini alan 26 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, öğretmen adaylarının, dönem başında, Okul Deneyimi dersinden neler beklediklerine dair yazdıkları raporlar kullanılmıştır. Raporların analizinde içerik analizi yöntemi uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucu, öğretmen adaylarının beklentilerinin: Okul deneyimi dersinden (genel olarak), Okul deneyiminden, Uygulama öğretmeninden, Uygulama okulundan (idari olarak), Fakültedeki teorik ders ve öğretim elemanlarından ve Öğretmen adayı olarak kendilerinden beklentiler olmak üzere 6 grupta toplandığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının büyük çoğunluğu, lisans eğitimleri boyunca aldıkları teorik derslerde öğrendiklerini uygulama fırsatı bulma, uygulama öğretmeninin öğrencilerle olan iletişimini izleme ve sınıf yönetiminin nasıl sağlandığı gibi konularda gözlemler yaparak deneyim kazanmayı beklediklerini ifade etmişlerdir.
Keywords: Matematik öğretmen adayı, okul deneyimi, beklentiler | |
| Original Articles Üretici Bir Etkinlik Alanı Olarak Sanat Eğitiminin Toplumsal Gerekliliği
Engin Aslan pp. 290 - 296 Abstract Küreselleşen dünyada toplumlar hızla, bilim, sanat, teknoloji vd. alanlarda gelişmişlik düzeylerini arttırarak, 21. yüzyılın gereklerinin bilinciyle eğitim ve öğretimini planlamaktadırlar. Dolayısıyla bu durum, her hangi bir ulus için hayati derecede zorunlu hale gelmiştir. Batının sıkça kullandığı bir terminoloji olan “Üçüncü Dünya Ülkeleri” kavramı, yalnızca ekonomik alandakiaz gelişmişlikten ya da siyasal bir ayrışmadan kaynaklı bir durum değildir. Nitekim söz konusu ülkelerin yaşadığı paradoks, daha çok, hayatın algılanmasına yönelik bir durumun, kendi içerisinde yeni sorunlara bölünerek, bireyden topluma, oradan da bir ulusun kaderini belirleyen üst yapının biçimlenmesinde somutlanmasındandır. Eğitim ve öğretimin öznesi insandır, bu nedenle: eleştirel düşünebilen, çağdaş, entelektüel bir bilgi/kültür birikimine sahip, hak ve özgürlüklerinin farkında olan bireyler yetiştirmek, eğitim/öğretimin temel hedefleri olmalıdır. Bugün, batı ile az gelişmiş toplumlar arasındaki uçurumungiderek açılması, bu devletlerin bilimsel ve çağdaş eğitim politikaları geliştirip, uygulayamamalarından kaynaklanmaktadır bir bakıma. Diğer yandan, az gelişmiş ülkelerdeki okullaşma oranlarınınistatiksel göstergeleri, bu durumun bir sonucu değil, nedeni olarak algılanmalıdır. Bu araştırmada, üretici bir etkinlik alanı olarak sanat eğitiminin, toplumların değişim/dönüşüm ve gelişmelerineolan katkısının önemi ve gerekliliği araştırılmıştır.
Keywords: Küreselleşme, Bilim, Sanat, Toplum, Sanat eğitimi | |
| Original Articles Sanat Eğitiminde Sunum Programları ve Görsellerin Kullanımı Hakkında Bir Araştırma
Deniz Özeskici, Metin İnce pp. 297 - 303 Abstract Bu araştırma da farklı sunum programlarının eğitimde sıkça kullanılması, tanıtılması ve paylaşımı buna bağlı olarak farkındalık oluşturması ile görsel sunum programlarının tartışılması amaçlanmaktadır. Araştırma güzel sanatlar eğitiminde kullanıcıların sözel anlatım ve aktarımlarında sıklıkla kullanmaları bakımından bilginin topluluğa ulaşabilmesi, kavranması sunum programlarının içinde görsellerin kullanımının önemi özellikle vurgulanmaktadır. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Uygulama Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Resim Bölümü lisans öğrencilerini kapsamaktadır. Lisans öğrencilerinin sunum programları hakkındaki bilgi ve düşüncelerini belirlemek amacıyla 10 soruluk beşli likert derecelendirme ve seçmeli anket soruları 120 öğrenciye uygulanmıştır. Sonuç olarak sanat eğitiminde görsel destekli sunumların görseller ve metin arasında bağlantı kurma işlevi, öğrenmeyi kolaylaştıracağı düşünülmektedir.
Keywords: Görsel Sunum, Sanat Eğitimi, Bilgilendirme Tasarımı | |
| Original Articles Güzel Sanatlar Eğitiminde Sanat Tarihinin Yeri ve Önemi
Serra Erdem pp. 304 - 307 Abstract Sanat tarihi, en yalın haliyle görsel sanatların tarihsel evrimini inceleyen bilim dalıdır. Bu bilim dalı, bir sanat ya da sanatlar arasındaki ilişkileri tarihsel boyutta kurma amacıyla hareket eder, sanatı oluşturan öğelerin tarih içindeki ağırlığını ve dağılım düzenini saptarken, sayısız ve karmaşık sanat olgularının hiyerarşisini arar. Özellikle 21. yüzyıl ile birlikte, sanatta ve sanat eğitiminde belirginleşmiş bazı görüşler, son yıllarda özellikle Türkiye’de güzel sanatlar eğitiminin multidisipliner bir çerçeve içerisinde uygulanmaya başlaması, güzel sanatlar eğitimi içerisinde sanat tarihinin yerini ve önemini bir kat daha arttırmıştır. Bu bağlamda, sanat eğitmenleri sanatın uygulama çalışmalarının yanı sıra tarihsel, estetiksel, eleştirel ve görsel alanlarını birleştirmek durumundalardır. Sanat eserlerinin topluma kazandırılması ve o topluma özgü bir kültür belgesi olarak incelenmesi yapılırken, eserlerin estetiksel ve tarihsel boyutunun ezberciliğe dayanan ve monoton bir yaklaşım içerisinde uygulanması, günümüz güzel sanatlar eğitiminin amaç ve özüne uygun bir yöntem olarak sayılmamalıdır.
Keywords: Güzel Sanatlar Eğitimi, Sanat Tarihi, Sanat Tarihi Eğitimi, Multidisipliner Sanat Eğitimi | |
| Original Articles Müzik Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimine Yönelik Özyeterlik İnançlarının İncelenmesi
Turgay Tunç, Ferit Bulut pp. 308 - 314 Abstract Bu araştırmanın amacı, müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimine yönelik özyeterlik inançlarının incelenmesi ve müzik öğretimine yönelik özyeterlik inançlarının cinsiyet ile sınıf düzeyi değişkenlerine göre karşılaştırılmasıdır. Araştırmada nicel araştırma tekniklerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Model uyarınca, veri toplamak amacıyla, bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören öğrencilere, Özmenteş’in (2011) geliştirdiği “Müzik Öğretimine Yönelik Özyeterlik Ölçeği” uygulanmıştır. Çalışma grubunu, 23 birinci sınıf, 28 ikinci sınıf, 18 üçüncü sınıf ve 31 dördüncü sınıf olmak üzere toplam 100 müzik öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin çözümlenmesinde, aritmetik ortalama, frekans, yüzde, t testi ve ANOVA istatistik analizleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Müzik öğretmeni adaylarının, müzik öğretimine yönelik özyeterlik inançlarının yüksek olduğu vesöz konusu inançlarında cinsiyet ile sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir.
Keywords: Müzik Öğretmeni Adayı, Müzik Öğretimi, Özyeterlik İnancı | |
| Original Articles Ortaokul 7. Sınıf Müzik Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabının Konu Adı-Öğrenme Alanı-Kazanım-İçerik İlişkisi
Damla Bulut pp. 315 - 339 Abstract Araştırmanın amacı, ortaokul müzik dersi 7. sınıf öğretmen kılavuz kitabının incelenerek, söz konusu kitabın konu-öğrenme alanı-kazanım-içerik ilişkisini değerlendirmektir. Belirtilen amaç doğrultusunda ortaokul 7. sınıf müzik dersi öğretmen kılavuz kitabının ilgili boyutları ayrı ayrı ve birbirleriyle ilişkisi yönünden bir bütün olarak incelenmiştir. Bu incelemeler ışığında söz konusu kılavuz kitabın konu-öğrenme alanı-kazanım-içerik ilişkisi ile bu boyutların örtüşme durumu tespit edilmiştir. Araştırmada veriler literatür taraması ve doküman analizi yapılarak elde edilmiştir. Araştırma bulguları doğrultusunda, ortaokul 7. sınıf müzik dersi öğretmen kılavuz kitabının, 15 farklı konuyu içerdiği, konu adı-öğrenme alanı, konu adı-kazanım, konu adı-içerik, öğrenme alanıkazanım, öğrenme alanı-içerik, kazanım-içerik ilişkisinin çoğunlukla düşük bir düzeyde olduğu, bu boyutların tam olarak örtüşmediği, sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords: Ortaokul, 7. Sınıf, Müzik Dersi, Öğretmen Kılavuz Kitabı | |
| Original Articles Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Müzik Öğretimindeki Başarı ve Başarısızlıklarına Yönelik Yüklemeleri
Dilara Saka, Sabahat Burak pp. 340 - 353 Abstract Bu araştırmanın amacı okul öncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimindeki başarı ve başarısızlıklarının nedenleri hakkındaki görüşlerinin belirlenmesidir. Buna göre, araştırmada çalışma grubunu Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf ve Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dallarında okuyan 32 okul öncesi ve 40 sınıf öğretmeni adayı olmak üzere toplam 72 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Nitel araştırma olarak yapılandırılmış bu çalışmada Müzik Öğretimi/Eğitimi II derslerinde uygulama yapmış olan öğretmen adaylarına öğretim uygulamalarının hemen sonrasında 2 açık uçlu soru sorularak müzik öğretimlerindeki başarıları konusunda kendilerini değerlendirmeleri istenmiş, müzik öğretimlerindeki başarı-başarısızlıklarını genel olarak hangi nedenlere bağladıklarını belirtmeleri beklenmiştir. Toplanan yazılı veriler içerik analizi tekniğine uygun olarak analiz edilmiş ve elde edilen veriler oluşturulan genel çerçeveye uygun olarak kodlanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda öğretmen adaylarının müzik öğretimindeki başarı ve başarısızlıklarına yönelik altı farklı nedensel yükleme yaptıkları tespit edilmiştir. Bunlar, müzik öğretimine yönelik tutum, müzik öğretimi dersi öğrenme ortamı, ders dışı müziksel ortam, müziksel yetenek, çaba ve öğretmenlik becerisidir.
Keywords: Müzik öğretimi, öğretmen adayı, yükleme | |
| Original Articles Elektronik Org Eğitimi Dersine İlişkin Müzik Öğretmeni Adayların Düşünceleri
Deniz Beste Çevik Kılıç pp. 354 - 359 Abstract Müzik Öğretmenliği lisans programında yer alan “Elektronik Org Eğitimi” dersi, lisans ikinci sınıfın ikinci yarıyılında, haftada iki saat uygulamalı olarak gerçekleşen bir derstir. Bu ders, müzik öğretmeni adaylarının ileriki meslek yaşantılarında kullanabilecekleri önemli bir çalgıdır. Dolayısı ile bu çalışma, Elektronik Org Eğitimi dersine ilişkin müzik öğretmeni adaylarının düşüncelerinin belirlenmesi amacındadır. Araştırma, müzik öğretmeni adaylarının elektronik org eğitimi dersine ilişkin düşüncelerinin ortaya çıkarılmasına ilişkin durum belirleme niteliği taşımaktadır. Bu bağlamda, çalışmada, betimleyici araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan veri toplama aracı, araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Aracın içerik geçerliği ve anketteki soruların çalışmanın amacına uygun olup/olmadığı uzman görüşlerine göre belirlenmiştir. Akabinde, uzmanların görüşleri doğrultusunda ankete son şekil verildikten sonra, araştırmanın sonuçlarına dayanarak öneriler getirilmiştir.
Keywords: Müzik eğitimi, müzik öğretmeni adayı, elektronik org eğitimi | |
| Original Articles Ortaokul Öğrencilerinin Müzik ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi
Ilgım Kılıç pp. 360 - 371 Abstract Bu çalışmanın amacı, ortaokullarda verilen müzik dersleri sonucunda oluşan müzik bilgisi ve beğenisine göre öğrencilerin müziğe yönelik görüşlerini belirlemektir. Çalışma grubunu Malatya ili merkezinde bulunan bir devlet ortaokulundaki 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde 59 öğrenci ile 5. sınıf, 51 öğrenci ile 6. sınıf, 46 öğrenci ile 7. sınıf ve 22 öğrenci ile 8. sınıf olmak üzere toplam 178 ortaokul öğrencisi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, öğrencilerin bahar dönemi sonunda müziğe yönelik duygu ve düşüncelerini yazmış oldukları raporlar kullanılmıştır. Elde edilen bu raporların analizinde nitel araştırma türlerinden içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucu öğrencilerin müziğe yönelik görüşlerinin müzik sevgisi, duygu ve heyecan açısından müziğin yeri, müziğe atfedilen değerler, müziğin bireysel işlevleri, müzik eğitimi başlıklarında yoğunlaştığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords: Müzik eğitimi, müzik, ortaokul öğrencisi | |
| Original Articles Müzik Eğitiminde Xx. Yüzyıldaki Öğretim Yaklaşımlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi
Merve Nihan Ertekin, H. Onur Küçükosmanoğlu pp. 372 - 379 Abstract XX YY.'da Dünya'da genel eğitim alanında olduğu gibi müzik eğitiminde de müzik öğretimi konusunda çeşitli yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bu yaklaşımlardan Dalcroze, Orff, Kodaly ve Suzuki öğretim yaklaşımları müzik eğitiminde öne çıkmıştır. Sözü edilen yaklaşımların karşılaştırmalı olarak incelenmesinin amaçlandığı bu çalışma, kaynak taraması yöntemi kullanılarak yapılan nitel bir çalışmadır. Çalışmada öğretim yaklaşımları ayrıntılı olarak incelenmiş, yaklaşımların ortak ve farklı olduğu noktalar belirlenmiştir.
Keywords: Müzik Eğitimi, Müzik Öğretimi, Müzik Öğretimi Yaklaşımı | |
| Original Articles Türkiye’de Caz ve Caz Müziği Üzerine Yapılmış Araştırmaların İncelenmesi
M. Devrim Babacan pp. 380 - 387 Abstract Caz Müziği 1930’lu ve 40’lı yıllardan bugüne sadece Türkiye’de değil tüm dünyada gelişen ve yayılan bir müzik türü olmuştur. Melodik yapısındaki özgürlük, doğaçlama özelliği, armonisindeki farklılık onu daima özgün bir müzik türü yapmış, yapısındaki potansiyel sayesinde pek çok türleri doğmuştur. Bugün ülkemizde yeni yetişmekte olan müzisyenlerimiz, diğer türlere olduğu kadar caz müziğine de yoğun ilgi duymaktadırlar ve çalgılarıyla beraber caz icrasında da yetkin olmak için çaba sarf etmektedirler. Bu süreç içerisinde başta basılı kaynaklar olmak üzere, internet ve görsel medyayı sıkça kullanmaktadırlar. Günümüzde gelişmiş bir görüntü ve ses teknolojisine sahip olmamız, kendini yetiştirme çabası içindeki müzisyenler için büyük bir kaynak olarak görülebilir. Fakat ülkemizde basılmış ya da çevrilmiş kitap, metot ve makale gibi basılı kaynakların da takip edilmesi eğitim sürecine katkıda bulunacağı bir gerçektir. Bu çalışmada, ülkemizde caz müziğine ilgi duymuş, emek vermiş yazar, akademisyen veya müzisyenler tarafından yazılmış basılı kaynaklar incelenmiş, basım türüne göre kategorize edilmiş ve içerikleri özetlenmiştir.
Keywords: Caz Müziği, Caz Eğitimi, Kaynak, Metot | |
| Original Articles Müzik Öğretmeni Adaylarının İnternet Kaynaklarını Performansa Yönelik Kullanma Durumu
Önder Mustul, Gözde Yüksel pp. 388 - 393 Abstract Geçmişte saatler süren araştırma çalışmaları, kitap kitap el ve göz yordamı ile bilgiye ulaşma çabası, kütüphanelerde müzik dinleyebilmek için müzik odasının boşalmasını beklemek gibi daha bir sürü etken bilgiyi arayan kişiyi zaman, emek ve ekonomik yönden zorlamaktaydı. Oysa bugün internetin sınırsız kaynakları her alandan her tür bilgiye ulaşabilmeyi mümkün kılmaktadır. Peki öğrencilerimiz bu kaynakları verimli bir şekilde kullanabilmekte midir? Şüphesiz kaynakları etkin bir şekilde kullanamıyorlar ise çağın gereksinimlerini karşılayabilmek adına onları bu konuda bilinçlendirmek, farkındalık yaratmak ve onlara yol göstermek eğitim sürecinin ve eğitimcinin hedefleri arasında yer almalıdır. Bu araştırma internet kaynaklarının kullanımını müzik eğitiminin çalgı eğitimi boyutunda ele almaktadır. Buna göre araştırmanın amacı müzik öğretmeni adaylarının internet kaynaklarını performansa yönelik kullanma durumunun belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K.E.F. Müzik Eğitimi Anabilim Dalı'nda öğrenim görmekte olan 81 lisans öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma literatür tarama ve görüşme yöntemini kapsayan, betimsel analizin kullanıldığı nitel bir çalışmadır. Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının internet kaynaklarını aktif bir şekilde kullanıyor olduğu, bu kaynakları performansa yönelik öğrenme materyali olarak kullanabildiği ve internet kaynaklarından (kendi düşüncelerine göre) verim alabildiği sonucuna varılmıştır.
Keywords: Müzik Eğitimi, Performans, İnternet Kullanımı | |
| Original Articles Türkiye’yi Yurtdışında Temsil Eden Türk Kadın Flütistler
Hazan Kurtaslan, Ceren Hepyücel pp. 394 - 404 Abstract Türkiye’de cumhuriyetin ilanı ile birlikte her alanda olduğu gibi müzik alanında da pek çok yenilikler meydana gelmiştir. Bunlardan bazıları, özellikle Atatürk’ün önderliğinde üstün yetenekli Türk çocuklarının yurtdışına gönderilmeleri, müzik eğitimi verilen kurumlara daha çok önem verilmesi hatta bunun için yurtdışından eğitimciler getirilmesi ve batı müziğinin özellikleri kullanılarak Türk bestecilerinden eserler bestelemeleri istenmesidir. Yurtdışına gönderilen ya da kendi imkanları ile giden yetenekli Türk gençlerinin bir kısmı geri dönerek Türkiye’de müzik eğitimi vermeye ve eserler bestelemeye devam etmişler bir kısmı da yurtdışına yerleşerek Türkiye’yi yurtdışında farklı ülkelerde başarıyla temsil etmişlerdir. Araştırmanın konusunu da Türkiye’yi yurtdışında temsil eden Türk kadın flütistler oluşturmaktadır. Araştırma, küçük yaşta yetenekleri keşfedilen ve yurtdışında eğitim gören yaşamlarını, eğitimcilik ve solistlik kariyerlerini yurtdışında sürdüren iki ünlü Türk kadın flütist üzerine yapılmıştır. Araştırma betimsel olup kaynak tarama yoluyla alan yazın incelenmiştir. Araştırma için veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Görüşmeden elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular yoluyla sonuç ve önerilere ulaşılmıştır.
Keywords: Müzik, flüt, türk kadın flütistler | |
| Original Articles Müzik Öğretmenliği Lisans Programının Müzik Eğitimi Anabilim Dallarında Uygulanma Durumu
Ahmet Suat Karahan pp. 405 - 411 Abstract Araştırmanın amacı, Müzik Öğretmenliği Lisans Programının (MÖLP) Müzik Eğitimi Anabilim Dallarında (MEAD) uygulanma durumunu belirlemektir. Araştırma evrenini Türkiye’deki 28 MEAD’nda uygulanan Müzik Öğretmenliği Lisans programları oluşturmaktadır. Betimsel yöntemin tercih edildiği araştırma kapsamında ulaşılan örneklem, araştırma evrenini tamamen kapsamaktadır. Araştırma verilerinin bir bölümüne kaynak taraması yöntemiyle diğer bir bölümüne işe üniversitelerin web adresleri üzerinden ulaşılmıştır. Verilerin işlenmesinde SPSS 22 programı kullanılmış ve sonuçlar yüzde değerleri üzerinden yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda YÖK tarafından belirlenen Müzik Öğretmenliği Lisans Programının (MÖLP) Müzik Eğitimi Anabilim Dalları (MEAD) tarafından Türkiye genelinde %95,28 oranında uygulandığı belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada YÖK tarafından belirlenen MÖLP’nda MEAD’ları tarafından dönemi değiştirilen ders oranının %6,97 olduğunu ve eklenen ders oranının %44,60 olduğu yani toplam değişim oranının %51,57 olduğunu sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında ulaşılan sonuçlara dayalı olarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Keywords: Müzik Eğitimi, Müzik Eğitimi Anabilim Dalı, Müzik Öğretmenliği Lisans Programı |