Volume 12 Issue 2 (May 2023)
Issue Information Issue Information

pp. i - vi

Abstract

Keywords:

Original Articles Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Elektrik Devreleri Konusunda Hataya Yaklaşımları

Salih DEĞİRMENCİ

pp. 7 - 19

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Fen bilgisi öğretmenlerinin elektrik devreleri konusunda hataya yaklaşımlarını incelemektir. Bu araştırma, nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan olgu bilim yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi 10 Fen Bilgisi öğretmenidir. Veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Verilerden katılımcıların elektrik devreleri konusunda kendilerine sunulan soruların çözümünde verilen doğru ve yanlış açıklamaların bulunduğu adımları doğru olarak tespit edebilme yüzdelerinin ortalama olarak %92 olduğu bulunmuştur. Araştırmaya katılan öğretmenler arasında hem hatayı tespit edip hem de doğru açıklama yapabilen öğretmenlerin ortalama olarak yüzdesi ise %65’tir. Araştırmada, bazı öğretmenlerin elektrik devreleri konusunda, devrenin bir kısmında oluşan değişim devre elamanlarının bağlanma şekillerine bakılmaksızın tüm devre elemanlarını etkiler, ampulün direnci artarsa parlaklığı artar gibi kavram yanılgılarına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Kavram yanılgılarına ve/veya eksik ya da yanlış bilgilere sahip öğretmenlerin öğrenciyi anlama ve onların bilgilerini değerlendirme açısından yeterli görülebilecek seviyede olmadıkları söylenebilir. Bu bağlamda, öğretmenlerin hatayı tespit ederek doğru açıklama yapabilmelerine katkı sağlayacak hata temelli aktiviteler yapılabilir.

Keywords: Elektrik devreleri, hataya yaklaşım, kavram yanılgıları, fen bilgisi, fizik eğitimi

Original Articles Taşımalı Eğitim Veren Okullarda Risklere ve Risk Yönetimine İlişkin Görüşlerin İncelenmesi

Fatih Oğuz ÇELİK,  Ahmet AKBABA

pp. 20 - 38

Abstract

Araştırmanın amacı, taşıma yoluyla eğitim veren ilk ve ortaokul yöneticilerinin ve bu okullardaki öğrenci velilerinin, okullarında karşılaşılabilecek riskler ve bu risklerin yönetimi hakkındaki görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Van ili İpekyolu, Tuşba ve Edremit ilçelerinde taşımalı eğitim veren ilk ve ortaokulların yönetici ve velileri oluşturmaktadır. Çalışma grubunu, 12 okuldan, gönüllü 24 yönetici ile 12 veli oluşturmaktadır. Araştırma, yöneticilere yönelik 10, velilere yönelik 5 soruluk yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak bilgiler toplanmış, içerik analiziyle analiz edilmiş nitel bir araştırmadır. Araştırma sonucunda, yönetici ve velilerin görüşlerine göre, taşımalı eğitim veren kurumlarda en çok karşılaşılan risklerin başında, beslenme kaynaklı zehirlenme riskleri ve eğitimsiz servis şoförlerinin hatalarından kaynaklanan kazalar gelmektedir. Yöneticiler, riskleri yönetmede sırasıyla, 'denetimle önlem alma', 'ikaz ve uyarıda bulunma', 'üst birimle iletişim zayıflığı' ve 'bu okullarda öğretmen görevlendirme' yöntemlerini eksik bulduklarını, okul yöneticilerinin hemen hepsi yetki azlığından sıkıntı yaşadıklarını, yetkilerin artırılmasının riskleri yönetme işine katkı sunabileceği gibi sonuçlara ulaşılmıştır.

Keywords: Taşımalı eğitim, risk, risk yönetimi

Original Articles Öğretmen Bağlılığı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması

Erhan DOLAPCI,  Feyzi ULUĞ

pp. 39 - 52

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Thien, Razak ve Ramayah (2014) tarafından geliştirilmiş olan Öğretmen Bağlılığı Ölçeği’ni (Teacher Commitment Scale) Türkçeye uyarlamaktır. Ölçeğin uyarlama çalışmaları kapsamında öncelikle, ölçeğin İngilizceden Türkçeye ve Türkçeden İngilizceye çevirileri 3 İngilizce öğretmeni tarafından yapılmıştır. Sonrasında dil geçerliği için Eğitim Bilimleri Bölümünden İngilizce diline hakim 6 akademisyen tarafından İngilizce ve Türkçe uyarlama karşılaştırması yapılmıştır. Daha sonra öğretmenler tarafından anlaşılırlığını test etmek için ölçek bir grup öğretmene uygulanmıştır. Ölçeğin dil geçerliğinin ardından uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 276 denekten toplanan verilerle Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Araştırma sonuçları, ölçeğin 13 madde ve dört boyuttan oluşan orijinal formunu onaylamıştır. Araştırmada güvenirlik analizi için ölçeğin ve her boyutun iç tutarlılığına, Cronbach Alpha değerine bakılmıştır. Ölçeğin toplam iç tutarlılık katsayısı .85 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak, Öğretmen Bağlılığı Ölçeği Türkçe Formunun uygulandığı örneklem grubunda güvenilir ve geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: Öğretmen bağlılığı, geçerlik, güvenirlik, uyarlama

Original Articles Okul Yöneticilerinin Okul İçi Tutum ve Davranışlarının Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Başarısına Etkisi

Ertuğ CAN,  Ceyhan ÇINAR

pp. 53 - 67

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin tutum ve davranışlarının öğretmenlerin sınıf yönetimi başarısı üzerindeki etkisini incelemektir. Katılımcılar 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Kırklareli ilinde görev yapan 10 okul yöneticisi ve 10 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada nitel araştırma kapsamında olgubilim deseni kullanılmış ve veriler görüşme yöntemi ile elde edilerek içerik analizi ve betimsel analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, motivasyonu artırıcı şekilde olumlu etkide bulunabilen, açık ve etkili iletişim kurabilen, sınıf ortamındaki verimin artması için olumlu tutum içerisinde bulunabilen okul yöneticileri, öğretmenlerin sınıf yönetimi başarısını olumlu etkilemektedir. Araştırmanın bulgularına göre, öğretmenlerin sınıf yönetimi başarılarının artması için okul yöneticilerinin öğretmenlere yönelik motivasyonu artırıcı olumlu davranışlar göstermesi, öğretmenler ile empatik yaklaşım içinde çözüm odaklı açık ve etkili bir iletişim kurması önerilmektedir.

Keywords: Okul yöneticisi, tutum, davranış, sınıf yönetimi, öğretmen

Original Articles Öğretmenlerin Mesleğe Yönelik Motivasyonu ile Algıladığı Okul İklimi Arasındaki İlişki

İrem AVCI,  Ebru OĞUZ CANOL,  Fatih KAYA,  Bülent KOCAMAN

pp. 68 - 81

Abstract

Araştırmanın amacı, öğretmenlerin mesleğe yönelik motivasyonu ile algıladıkları okul iklimi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile yürütülmüştür. Çalışma, Sultangazi ilçesinde görev yapan 411 öğretmen ile yürütülmüştür. Veriler Okul İklimi Ölçeği ve Öğretmen Motivasyon Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde t -test, ANOVA, Pearson Korelasyon testi ve basit regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin mesleğe yönelik motivasyonu ve okul iklimi algısı yüksek düzeyde çıkmıştır. Öğretmenlerin motivasyon düzeyleri ile kıdem, branş, okul türü, sınıf mevcudu, öğretmen sayısı, kadro durumu ve eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı farklılık bulunmaktadır. Öğretmenlerin mesleğe yönelik motivasyonları ile okul iklimi algıları arasında pozitif yüksek bir ilişki bulunmuştur.

Keywords: Okul iklimi, motivasyon, öğretmen, okul

Original Articles Rural Neglect and Modernızatıon in Türkiye: Challenges and Perspectıves

Hasan GÖNDER

pp. 82 - 91

Abstract

The modernization process in Türkiye involved political, economic, and social changes, with urban transformation as a key element. However, neglect of rural areas hindered overall progress, influenced by historical and political factors. Early modernizers viewed rural areas as traditional and lacking progress, resulting in urban areas receiving the focus of urbanization, industrialization, and Western technologies. The dispersed structure of rural areas made it difficult for the government to provide essential services and disseminate new ideas. The article analyzes challenges in rural areas, including the land tenure system, social and economic circumstances of villagers, and the issue of education. It also evaluates the role of educational institutions in rural areas during the Ottoman Empire and the early Republic. The study concludes that neglecting rural areas hindered Türkiye's modernization and highlights the need to address the unique needs and potentials of rural communities.

Keywords: Türkiye, modernization, rural areas, historical context

Original Articles İlkokullarda Yetiştirme Programına (İyep) İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Bilgen TARHAN,  Adem BAYAR

pp. 92 - 106

Abstract

Bu araştırmanın amacı, İlkokullarda Yetiştirme Programı’nın (İYEP) uygulanmasında karşılaşılan problemleri belirlemek ve problemlere ilişkin çözüm önerileri sunmaktır. Nitel araştırma yaklaşımı kapsamında gerçekleştirilen bu araştırmanın çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemi ölçüt örnekleme tekniğiyle belirlenen 12 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmış olup betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Buna göre katılımcılar İYEP’i kazanımların kavranmasını sağlar, faydalı ve verimli bir program, destek çalışması, uygulanabilirlik açısından uygun, yabancı öğrenciler için verimli, birebir ilgilenilemeyen öğrenciler için avantaj, içeriği güzel, akademik olarak geride kalan öğrenciler için fırsat ve ikinci sınıfta başlaması daha uygun olarak ifade etmişlerdir. Katılımcılar İYEP’le ilgili sorunları, İYEP öğrenci seçimi sürecinde ve İYEP uygulamasında yaşanan sorunlar şeklinde sınıflamışlardır. Katılımcılar İYEP’te karşılaşılan sorunların çözümü için, gerektiğinde 2. ve 4. sınıfta da uygulanmalı, ödev, tekrar kitapları hazırlanmalı, taşımalı öğrenciler için koşullar uygun hale getirilmeli, birleştirilmiş sınıf mantığından kurtulmalı, ders saatleri normal eğitim saatleri içerisinde olmalı, süre arttırılmalı, uygulama saatleri süreç değerlendirmeye yönelik olmalı, uygulama sınıf öğretmeni tarafından yapılmalı, matematik ve Türkçe dersi farklı sınıflarda yapılmalı, veli iletişimi arttırılmalı, hafta sonu yapılmalı, ders eğlenceli uygulamalarla zenginleştirilmeli, öğretmen ücretleri arttırılmalı ve psiko-sosyal destek sağlanmalı gibi birtakım önerilerde bulunmuşlardır. Araştırmacılar İYEP uygulamasının güçlü taraflarının olması bakımından yararlı bir uygulama olduğu, fakat geliştirilmesi gereken taraflarının olduğu, bu düzenlemeler yapıldıktan sonra faydasının daha da artacağı sonucuna ulaşmışlardır.

Keywords: İlkokullarda Yetiştirme Programı (İYEP), ilkokul, sınıf öğretmeni

Original Articles Ortaokul Fen Bilimleri Derslerinde Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Ayşegül BAKAR-ÇÖREZ, Rümeysa ERTUĞ

pp. 107 - 120

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul düzeyinde fen bilimleri derslerinde artırılmış gerçeklik uygulamaları konusunda yapılan lisansüstü tezlerin incelenerek güncel çalışma eğilimlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmada, arama kriterlerini karşılayan 37 lisansüstü tez incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre ilgili tezlerin büyük çoğunluğu yüksek lisans düzeyinde olmakla birlikte, konu ile ilgili en fazla tez çalışması Gazi Üniversitesi’nde yürütülmüştür. Tezlerin yarıdan fazlasında nicel araştırma yöntemi kullanılmış, en sık 1-50 kişilik örneklem grubuyla çalışılmıştır. Yapılan uygulamalar ağırlıklı olarak 7. sınıflarla ve Dünya ve Evren konu alanında gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizlerde tezlerin büyük çoğunluğunun akademik başarı, öğrenci görüşleri, tutum ve motivasyon değişkenlerini incelediği görülmüştür. Tezlerde en sık kullanılan nicel veri toplama aracı başarı testleri iken yarı yapılandırılmış görüşme soruları en sık kullanılan nitel veri toplama aracıdır. Nicel verilerin analizinde ortalama ve standart sapma ile t-testi en sık kullanılan analiz yöntemleri iken nitel verilerin analizlerinde ise içerik analizi yönteminin sık kullanıldığı görüşmektedir.

Keywords: Artırılmış gerçeklik, fen bilimleri eğitimi, içerik analizi, lisansüstü tez

Original Articles Ergenlerde Can Sıkıntısı ve Mutluluk Arasındaki İlişki: Yaşamda Anlam Arayışı ve Anlamın Varlığının Aracı Rolü

Nesli BEKAR, Merve ATALAY,  Aşkın SARIOĞLU,  Nurdan BARAKAZİ,  Filiz ÜNVER TUNA

pp. 121 - 133

Abstract

Bu araştırmada ergenlerde can sıkıntısı ve mutluluk arasındaki ilişkide yaşamda anlam arayışı ve anlamın varlığının aracı rolünü incelemek amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu, liseye devam eden 897 ergen oluşmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmada verileri, Kısa Can Sıkıntısı Eğilimi Ölçeği, Yaşamda Anlam Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson momentler çarpımı ve regresyon temelli bootstrapping tekniği kullanılmıştır. Can sıkıntısı, mutluluk, yaşamda anlam arayışı ve anlamın varlığı arasında ilişkiler bulunmaktadır. Ayrıca, can sıkıntısı ve mutluluk arasındaki ilişkide anlam arayışı ve anlamın varlığının kısmi aracı rolü olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, araştırmanın sonuçlarına göre, ergenlerin mutluluk düzeyi cinsiyete ve sosyo-ekonomik düzeye göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermektedir.

Keywords: Mutluluk, can sıkıntısı, yaşamda anlam, anlam arayışı, anlamın varlığı

Original Articles Öğretmen Özerkliği Kavramının ve Koşullarının Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi

Zeynep EREN, İbrahim YAŞA

pp. 134 - 147

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin öğretmen özerkliği kavramına ilişkin algılarını ve öğretmen özerkliğinin artırılması koşullarına ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması ile desenlenen bu araştırmaya Bursa ili Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinden çeşitli branşlardan 91 öğretmen destek vermiştir. Araştırmanın katılımcıları kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile seçilmiştir. Araştırmanın verilerinin toplanması için araştırmacılar tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuş ve yüz-yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Araştırmanın verileri betimsel ve içerik analizi ile çözümlenerek araştırmanın bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, öğretmen özerkliği kavramına ilişkin tanımlamalar karar, planlama, ders içi etkinlikler ve değerlendirme temaları altında toplanmıştır. Okulda öğretmenlerin katılımı beklenen kararlar eğitim öğretimle ilgili işlemler, tüm kararlarda, okulun genel işleyişi, öğrenci başarısını artırma ve disiplini sağlama temaları altında toplanmıştır. Okulda öğretmenlerin katılımı beklenmeyen kararlar ise, yönetimle ilgili kararlar, eğitim öğretimle ilgili olmayan kararlar, finansman, mevzuat ve disiplinle ilgili kararlar temaları altında toplanmıştır. Araştırmada öğretmenlerin özgürce düzenleme yapabildikleri başlıca alanlar öğretim yöntem ve teknikleri, ders araç ve gereçlerin seçimi olarak bulunmuştur. Öğretmen özerkliğinin başlıca faydaları eğitimde kalite ve başarıyı artırması, motivasyonu artırması, aidiyeti geliştirmesi, yenilik ve gelişim, güveni geliştirmesi olarak bulunmuştur. Öğretmen özerkliğinin başlıca riskleri ise uyumsuzluk ve düzenin bozulması, eğitim-öğretimin bütünlüğünün bozulması, suiistimal edilmesi, sorumlulukların yerine getirilmemesi ve yöneticinin okulu yönetimini güçleştirmesi olarak bulunmuştur. Okul yöneticileri tarafından öğretmen özerkliğinin desteklenmesi, özgürlük alanları yaratılması, okulda öğretmenlerin mesleki potansiyelinin geliştirilmesine de katkıda bulunacaktır. Öğretmenin gelişimine destek olan her girişim, öğrencilerin öğrenme süreçlerine de olumlu yansıyacaktır.

Keywords: Özerklik, öğretmen özerkliği, öğretmen